برنامه اقدام مخاطره زلزله_ وزارت ارتباطات و فناورى اطلاعات

برنامه اقدام مخاطره زلزله، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت ارتباطات و فناورى اطلاعات است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت ارتباطات و فناورى اطلاعات در مخاطره زلزله، ارائه شده است.

‌هدف 1: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر
اقدام اولویت‌دار: تهیه سامانه اطلاعات پراکنش مکانی کلیه تأسیسات و ایستگاه‌‌‌ها، ساختمان و مراکز مرتبط با ارتباطات
خروجی مورد انتظار: داشتن اطلاعات کافی و رقومی از پخش و توزیع مراکز مخابراتی و ارتباطات
دستگاه/ ‌های همکار: مراکز تخصصی و شرکت‌های مشاور مرتبط
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: توسعه نرم‌افزارهای کاربردى و معتبر تلفن‌های همراه براى امور مربوط به مدیریت بحران زلزله، هدایت کمک‌های مردمی، اطلاع‌رسانی‌ها و سایر موارد
خروجی مورد انتظار: توسعه اپلیکیشن‌ها براى زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، مراکز تخصصی و شرکت‌های مشاور مرتبط
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تدوین دستورالعمل کاهش آسیب‌پذیری لرزهاى اجزاى سامانه‌‌ها و روش‌های جلوگیرى از قطع ارتباطات در زمان وقوع زلزله
خروجی مورد انتظار: روشن شدن دلایل خارج از سرویس شدن خطوط ارتباطاتی در اثر رخداد زلزله‌هاى بزرگ
دستگاه/ ‌های همکار: مراکز تخصصی و شرکت‌های مشاور مرتبط، ستاد کل نیروهاى مسلح
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: لحاظ نمودن ملاحظات خطر زلزله در احداث ایستگاه‌هاى و تأسیسات مهم مخابراتی
خروجی مورد انتظار: کاهش آسیب‌پذیری ناشی از زلزله بر بنا و تأسیسات ارتباطات
دستگاه/ ‌های همکار: مراکز تخصصی و شرکت‌های مشاور مرتبط، ستاد کل نیروهاى مسلح
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

‌‌‌‌‌‌هدف 2: پاسخ مؤثر به حوادث و سوانح و بازسازى با مشارکت مردم در تمامی ابعاد کالبدى، اقتصادى، اجتماعی، نهادى و محیط زیستی
اقدام اولویت‌دار: اجراى تمهیدات اجرایی جلوگیرى از قطع ارتباطات و روش‌های بهینه جایگزین در هنگام قطع راه‌هاى ارتباطی و مخابراتی
خروجی مورد انتظار: تعیین روش‌های جایگزین استمرار برقرار ارتباطات در زمان‌های وقوع زلزله‌هاى بزرگ
دستگاه/ ‌های همکار: مراکز تخصصی و شرکت‌های مشاور مرتبط
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: اجراى روش‌های برقرارى ارتباطات و سرویس‌دهی مخابراتی در زمان‌های رخداد زلزله‌‌‌ها، شامل کاهش آسیب‌پذیری‌ها، کنترل ترافیک خطوط و موارد فنی دیگر
خروجی مورد انتظار: تداوم سرویس‌دهی ارتباطات در زمان بحران زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: مراکز تخصصی و شرکت‌های مشاور مرتبط
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور