تاریخچه مجامع بین‌المللی در حوزه مدیریت ریسک (از یوکوهاما تا سندای)

مروری بر آمار خسارات و آسیب‌­های ناشی از حوادث طبیعی حاکی از رشد متوسط چهار برابری میزان خسارات سالانه از سال 1970 تا سال 2000 می­‌باشد. در سال 1994 نخستین کنفرانس جهانی در جهت کاهش ریسک فجایع طبیعی در یوکوهامای ژاپن برگزار گردید و در آن به ارائه­‌ی رویکردها و اهدافی در این جهت پرداخته شد. اما روند صعودی رشد خسارات ناشی از فجایع طبیعی در سال­‌های بعد به دلیل توسعه­‌ی شهرنشینی و افزایش آسیب­‌پذیری شهرها همچنان قابل مشاهده بود به­‌طوریکه در سال 2004 به تنهایی خسارات ناشی از فجایع طبیعی در جهان به مبلغ  بیش از 80 میلیارد دلار رسید و حدود 300 هزار نفر جان خود را از دست دادند. پس از آن در سال 2005 دومین کنفرانس جهانی کاهش ریسک فجایع طبیعی در شهرکوبه­‌ی ژاپن و چند روز پس از زلزله­‌ی شدید اقیانوس هند، به منظور افزایش تاب­‌آوری ملل و جوامع در برابر حوادث برگزار شد که نتیجه­‌ی آن در قالب چارچوب عملیاتی هیوگو (HFA) منتشر گردید. این چارچوب دومین چارچوب پذیرفته شده­‌ی بین­‌المللی در جهت کاهش خسارات و ریسک ناشی از فجایع طبیعی بوده و شامل مجموعه­‌ای از دستورالعمل­‌ها (نتایج، اهداف استراتژیک و اولویت­‌ها) است که خط مشی کلی کاهش ریسک ناشی از فجایع طبیعی را برای بازه­‌ی سال­های 2005 تا 2015 تعیین می­‌کرد. با این وجود در دوره زمانی 10ساله­‌ی یاد شده، بیش از 700 هزار نفر جان خود را در نتیجه­‌ی وقوع حوادث طبیعی از دست دادند، بیش از 1.4 میلیون نفر مجروح شده و تقریباً 23 میلیون نفر بی­‌خانمان گشتند. در این میان زنان، کودکان و افراد آسیب­‌پذیر بیشتر از دیگران تحت تأثیر حوادث قرار گرفتند. کل خسارات اقتصادی واردشده بالغ بر 1.3 ترلیون دلار برآورد شد. به­‌علاوه در سال‌های 2008 تا 2012، صد و چهل و چهار میلیون نفر بواسطه­‌ی وقوع فجایع مجبور به تغییر محل زندگی خود شدند. لذا در 14 مارس سال 2015 در سندای ژاپن سومین چارچوب پذیرفته­ شده­‌ی بین­‌المللی با نام چارچوب سندای در راستای کاهش ریسک ناشی از فجایع طبیعی به عنوان جایگزینی برای چارچوب هیوگو برای سال­‌های 2015 تا 2030 تصویب گردید که در این سند نیز اولویت­‌ها و راهکارهایی در جهت کاهش ریسک حوادث طبیعی ارائه شد. با توجه به راهکارها و تاکیدهای این چارچوب­‌های جهانی، شاهد پیشرفت­‌هایی در برنامه­‌های کاهش ریسک حوادث طبیعی کشورهای گوناگون می­‌باشیم؛ اما با همه­ این تلاش­ها هنوز هم رخداد حوادث به خصوص در کشورهای در حال توسعه همواره تهدیدی جدی به شمار می­‌آید و خسارات فراوانی را بر جای می­‌گذارد.