برنامه اقدام مخاطره خشکسالی_ وزارت راه و شهرسازى

برنامه اقدام مخاطره خشکسالی، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت راه و شهرسازى است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت راه و شهرسازى در مخاطره خشکسالی، ارائه شده است.

‌هدف 1: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر
اقدام اولویت‌دار: ایجاد، یکپارچه‌سازی و به‌روزرسانی بانک داده و اطلاعات خشکسالی
خروجی مورد انتظار: ایجاد بانک متمرکز و قابل‌اعتماد اطلاعات خشکسالی در کشور
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور)، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تهیه و به‌روزرسانی اطلس اقلیمی کشور
خروجی مورد انتظار: ارتقا و به‌روزآوری اطلس‌های اقلیمی موجود
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور)، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تدوین شاخص ترکیبی محاسبه خشکسالی خاص ایران با استفاده از ترکیبی از آخرین فناورى‌ها در حوزه فناورى اطلاعات، سنجش از دور و مدل‌سازی
خروجی مورد انتظار: بهبود کیفی پایش خشکسالی
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: توسعه، ارتقا و بهینه‌سازی سامانه پایش پدیده خشکسالی
خروجی مورد انتظار: بهبود کمی و کیفی پایش خشکسالی در کشور
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: به‌روزرسانی، ارتقا، صحت‌سنجی و پس پردازش مدل‌سازی اقلیمی و پیش‌آگاهی‌های اقلیمی بر اساس مدل‌ها و سناریوهاى مختلف
خروجی مورد انتظار: دراختیارگذارى تصویرى کلی از شرایط بلندمدت آتی و کمک به ‌‌برنامه‌ریزى‌هاى کلان
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: بررسی و تعیین اثرات شاخص‌های دور پیوند بر اقلیم ایران
خروجی مورد انتظار: تعیین نقش عوامل اقلیمی جهانی بر شرایط خشکسالی‌های ایران
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

‌‌‌‌‌‌هدف 2: پاسخ مؤثر به حوادث و سوانح و بازسازى با مشارکت مردم در تمامی ابعاد کالبدى، اقتصادى، اجتماعی، نهادى و محیط زیستی
اقدام اولویت‌دار: بهبود سامانه‌هاى پیش‌بینی و پیش‌آگاهی‌ها پدیده خشکسالی
خروجی مورد انتظار: افزایش دقت پیش‌بینی‌ها
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: ارتقاى سامانه‌هاى اطلاع‌رسانی و ارائه محصولات مختلف پایش و پیش‌آگاهی پدیده خشکسالی
خروجی مورد انتظار: بهبود خدمات کاربر محور
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: ایجاد سامانه دینامیکی و آمارى پیش‌بینی فصلی و هشدار خشکسالی در کشور
خروجی مورد انتظار: اطلاع از شرایط فصل آتی
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت دفاع و پشتیبانی نیروهاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیروهاى مسلح)
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور