برنامه اقدام مخاطره سیلاب_ سازمان مدیریت بحران کشور

برنامه اقدام مخاطره سیلاب، مجموعه تكاليف و وظايف سازمان مدیریت بحران کشور است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مديريت بحران و با توجه به حدود وظايف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار آنهاست كه اجراى آن با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملي كاهش خطر حوادث و سوانح، رويكرد پيشگيرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبيعي و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكاليف و وظايف دستگاه‌های مشمول قانون مديريت بحران در اين برنامه بر همين اساس تدوين گرديده است. ضرورت دارد اين موارد كلي مورد توجه كليه دستگاه‌های اجرايي دولتي و غيردولتي و نهادهاى عمومي قرار گيرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصي تشکیل‌شده در كميته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر يك از گروه‌های تخصصي در ارتباط با يك مخاطره خاص به مطالعات قوانين، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرايط كنوني كشور، شرايط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظايف و اختيارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مديريت بحران كشور به تدوين اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوين اين اقدام‌ها، تيم‌هاى تخصصي جلسات مشتركي با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمينان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظايف و مسئوليت آن‌ها نيز انجام گيرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئوليت مستقيم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقيم دارند و تعدادى ديگر تحت تأثير مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و ساير دستگاه‌های نيازمند، تدابير و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گيرد. كليه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كليه مخاطرات متنوع تهديدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئوليتي خود انجام دهند.
در فرايند مديريت خطر و اتخاذ اقدامات پيشگيرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحليل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزيابي مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحليل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسايي در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنيادين هستند. ضرورت ويژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رويكردها و اجراى اقدامات پيشگيرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمايند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار يا پشتيبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوين برنامه عملياتي، در صورت نياز به همكارى دستگاه ديگر توافق و تفاهم‌های اوليه را انجام داده باشد. در اين راستا، سازمان مديريت بحران كشور مسئوليت هماهنگي و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخيص بالاترين مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصي تشكيل داده و با مسئوليت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نمايد. همچنين بايد هزینه‌های همكارى و پشتيباني در رديف برنامه‌های عملياتي سالانه دستگاه‌های همكار و پشتيبان لحاظ گردد كه پس از تأييد سازمان مديريت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت سازمان مدیریت بحران کشور در مخاطره سیلاب ارائه شده است.

‌هدف 1: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر

اقدام اولویت‌دار: تدوین و اجراى ملزومات نظامنامه‌هاى EOP/EAP مدیریت سیلاب براى حوضه‌هاى داراى اولویت ‌

خروجی مورد انتظار: تدوین دستورالعمل‌ها و طرح‌هاى اجرایی (سالانه حداقل ١٠ حوضه کوهستانی و شهرى داراى اولویت) ‌

دستگاه/ های همکار: وزارت نیرو، وزارت راه و شهرسازى، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامی ایران، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت جهاد کشاورزى (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزدارى کشور) ‌

دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه ‌

‌

اقدام اولویت‌دار: ایجاد و یکپارچه‌سازی بانک اطلاعات خسارات سیلاب ‌

خروجی مورد انتظار: آمار و اطلاعات صحیح و دقیق خسارات سیلاب ‌

دستگاه/ های همکار: وزارت جهاد کشاورزى (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزدارى کشور)، شهردارى، وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌‌هاى کشور)، وزارت راه و شهرسازى، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی، وزارت نیرو، سازمان نقشه‌برداری کشور ‌

دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه ‌

‌

اقدام اولویت‌دار: تهیه، تدوین و انتشار اطلس مخاطره سیلاب ‌

خروجی مورد انتظار: نقشه‌هاى با مقیاس‌هاى موردنیاز براى اهداف مختلف ‌

دستگاه/ های همکار: وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور)، وزارت جهاد کشاورزى (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزدارى کشور)، وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى، وزارت راه و شهرسازى (سازمان هواشناسی کشور)، وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌‌هاى کشور)، سازمان نقشه‌برداری کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیرو‌هاى مسلح) ‌

دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه ‌

‌

اقدام اولویت‌دار: تهیه برنامه تخلیه اضطرارى کانون‌های جمعیتی و اموال منقول در معرض سیلاب ‌

خروجی مورد انتظار: تهیه دستورالعمل نحوه تخلیه جمعیتی پس از اعلان هشدار و قبل از رخداد سیلاب ‌

دستگاه/ های همکار: وزارت کشور (سازمان شهرداری‌ها و دهیاری‌ها کشور)، جمعیت هلال احمر جمهورى اسلامی ایران، وزارت راه و شهرسازى، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح ‌

دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه وبودجه ‌

‌

اقدام اولویت‌دار: جمع‌آوری و تلفیق اطلاعات مرتبط با حوزه سیلاب ‌

خروجی مورد انتظار: بانک اطلاعاتی جامع سیلاب ‌

دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى، سازمان حفاظت محیط‌زیست، وزارت آموزش و پرورش کشور، سازمان نقشه‌برداری کشور، وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور)، وزارت جهاد کشاورزى ‌

دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه ‌

‌

اقدام اولویت‌دار: تهیه متدولوژى نحوه ارزیابی و اولویت‌بندی خطر وقوع سیلاب ‌

خروجی مورد انتظار: گزارش ‌

دستگاه/ های همکار: وزارت علوم، تحقیقات و فناورى ‌

دستگاه/ های پشتیبان: وزارت نیرو، وزارت جهاد کشاورزى (سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزدارى کشور)، وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کشور)، وزارت راه و شهرسازى، سازمان برنامه و بودجه ‌