برنامه اقدام مخاطره زلزله_ وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی

برنامه اقدام مخاطره زلزله، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در مخاطره زلزله، ارائه شده است.

‌هدف 1: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر
اقدام اولویت‌دار: تهیه بانک اطلاعاتی پراکنش بیمارستان‌ها و مراکز درمانی (دولتی و غیردولتی)، کیفیت سازه، اطلاعات تماس کلیه پزشکان و کادر درمانی و تجهیزات بیمارستانی
خروجی مورد انتظار: اطلاعات مکانی، فنی و مشخصات سازهاى مراکز بهداشتی و درمانی و اطلاعات تماس پزشکان و کادر درمانی
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت راه و شهرسازى
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: الزام به مقاوم‌سازی و رعایت ملاحظات ایمنی در برابر زلزله توسط کلیه واحدهاى خصوصی درمانی (ساختمان، تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی و تأسیسات)
خروجی مورد انتظار: رعایت الزامات مقاومت ساختمان، تجهیزات و تأسیسات مراکز درمانی و بهداشتی در برابر زلزله و ارتقاى سطح ایمنی آن‌‌ها
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت راه و شهرسازى، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: نوسازى ساختمان‌های فرسوده بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی با اولویت فرسودگی و جمعیت تحت پوشش و خطر زلزله
خروجی مورد انتظار: ارتقاى کیفیت سازهاى ساختمان بیمارستان‌ها در برابر زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: کلیه نهادهاى تخصصی و بخش خصوصی، ستاد کل نیروهاى مسلح
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور و خیرین

اقدام اولویت‌دار: مقاوم‌سازی ساختمان بیمارستان‌ها و مراکز درمانی داراى توجیه فنی - اقتصادى مقاوم‌سازی
خروجی مورد انتظار: ارتقاى کیفیت سازهاى ساختمان بیمارستان‌ها در برابر زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: کلیه نهادهاى تخصصی و بخش خصوصی، ستاد کل نیروهاى مسلح
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور و خیرین

اقدام اولویت‌دار: کنترل و نظارت بر ساخت ساختمان بیمارستان‌ها و مرکز درمانی، مکان‌یابی، کنترل کیفیت مصالح، اجرا
خروجی مورد انتظار: ارتقاى کیفیت سازهاى ساختمان بیمارستان‌ها در برابر زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: وزارت راه و شهرسازى، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور، کلیه نهادهاى تخصصی و بخش خصوصی
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: مقاوم‌سازی بخش تأسیسات و برق اضطرارى بیمارستان‌ها و مراکز درمانی
خروجی مورد انتظار: ارتقاى کیفیت تأسیسات بیمارستان‌ها و ادامه سرویس‌دهی آن‌ها در زمان زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: کلیه نهادهاى تخصصی و بخش خصوصی
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور، خیرین

اقدام اولویت‌دار: اتخاذ تمهیدات صیانتی از کلیه دارایی‌های نظام سلامت و کلیه تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی بیمارستان‌ها و مراکز درمانی دولتی
خروجی مورد انتظار: جلوگیرى از آسیب‌دیدگی تجهیزات پزشکی و آزمایشگاهی در رخداد زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: کلیه نهادهاى تخصصی و بخش خصوصی
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور و خیرین

اقدام اولویت‌دار: کنترل و بازرسی کیفیت ساختمان و ملاحظات ایمنی به‌کاررفته در واحدهاى خصوصی و کلیه مجموعه‌هاى داراى مجوز از سوى وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی
خروجی مورد انتظار: فعالیت واحدهاى درمانی بخش خصوصی با سطح مناسب مقاومت در برابر زلزله و ملاحظات ایمنی مناسب
دستگاه/ ‌های همکار: کلیه نهادهاى تخصصی و مهندسین مشاور
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

‌‌‌‌‌‌هدف 2: پاسخ مؤثر به حوادث و سوانح و بازسازى با مشارکت مردم در تمامی ابعاد کالبدى، اقتصادى، اجتماعی، نهادى و محیط زیستی
اقدام اولویت‌دار: برگزارى تمرین، نشست تخصصی و همایش و سخنرانی علمی تخصصی در خصوص خطر زلزله براى کادر کلیه مراکز بهداشتی درمانی، تشخیصی، آزمایشگاهی، کلینیک، درمانگاه، خصوصی و دولتی، تأمین اجتماعی و وابسته به کلیه نهاد‌‌ها
خروجی مورد انتظار: آشنایی کادر بیمارستان با تمهیدات پیشگیرانه زلزله
دستگاه/ ‌های همکار: متخصصین و نهادهاى تخصصی
دستگاه/ ‌های پشتیبان: سازمان ‌برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور