برنامه اقدام مخاطره آتش‌سوزى_ وزارت کشور

برنامه اقدام مخاطره آتش‌سوزى، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت کشور است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت کشور در مخاطره آتش‌سوزى، ارائه شده است.

هدف 1: بهبود نظام حكمرانی و توسعه ظرفیت‌ها با تأكید بر مدیریت یكپارچه و هماهنگ

جنگل‌ها و مراتع

اقدام اولویت‌دار: تنقیح قوانین، تعیین قوانین ناسخ و منسوخ و ساماندهی قوانین پراکنده و غیرمنسجم در خصوص مدیریت آتش‌سوزى جنگل‌ها و مراتع در کشور (با تأکید بر پیشگیرى و مدیریت خطر)

خروجی مورد انتظار: وضع قوانین جامع، یکپارچه و منسجم
دستگاه/ های همکار: سازمان حفاظت محیط‌زیست، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

صنعتی و ساختمان

اقدام اولویت‌دار: ایجاد سازوکار مدیریت ایمنی حریق و تعمیر و نگهدارى در ساختمان‌ها و صنایع، با اولویت‌بخشی دولتی، عمومی و کارخانجات، بخش خصوصی

خروجی مورد انتظار: راه افتادن تشکیلات مدیریت ایمنی حریق در ساختمان‌ها، تعمیر و نگهدارى، مانور‌هاى حریق
دستگاه/ های همکار: سازمان آتش‌نشانی، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تهیه پیشنهاد‌هاى قانونی و بخشنامه‌هاى لازم براى اجبارى ساختن: بهسازى ساختمان‌های مهم دولتی و عمومی در برابر آتش؛ استقرار مدیریت ایمنی ساختمان در برابر آتش

خروجی مورد انتظار: تهیه و بازنگرى قوانین موردنیاز
دستگاه/ های همکار: سازمان برنامه و بودجه (نظام فنی و اجرایی کشور)، وزارت راه و شهرسازى، وزارت امور اقتصادى و دارایی (بیمه مرکزى جمهورى اسلامی ایران)، قوه مقننه جمهورى اسلامی ایران، قوه قضائیه، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تنقیح قوانین، تعیین قوانین ناسخ و منسوخ و ساماندهی قوانین پراکنده و غیرمنسجم در خصوص مدیریت آتش‌سوزى صنعتی و ساختمانی در کشور (با تأکید بر پیشگیرى و مدیریت خطر)

خروجی مورد انتظار: وضع قوانین جامع، یکپارچه و منسجم
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى، وزارت نفت، وزارت نیرو
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

هدف 2: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر

جنگل‌ها و مراتع

اقدام اولویت‌دار: تدوین و اجراى برنامه حفاظت و پاک‌سازی اراضی پیرامونی

خروجی مورد انتظار: پیشگیرى از حریق
دستگاه/ های همکار: سازمان حفاظت محیط‌زیست
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

صنعتی و ساختمان

اقدام اولویت‌دار: ایجاد، یکپارچه‌سازى و به‌روزرسانی بانک اطلاعاتی آمار آتش‌سوزى در ساختمان‌ها و صنایع

خروجی مورد انتظار: بانک‌هاى اطلاعاتی موردنیاز
دستگاه/ های همکار: ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح، سازمان آتش‌نشانی، وزارت راه و شهرسازى (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازى)
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تهیه نقشه‌هاى پهنه‌بندى خطر آتش‌سوزى صنعتی و ساختمانی

خروجی مورد انتظار: تهیه نقشه پهنه‌بندى مخاطره آتش‌سوزى صنعتی و ساختمانی
دستگاه/ های همکار: سازمان حفاظت محیط‌زیست، سازمان نقشه‌بردارى کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیرو‌هاى مسلح)
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران

اقدام اولویت‌دار: آموزش، آمادگی و تمرین مرتب نیرو‌هاى انتظامی و راهنمایی و رانندگی براى حفظ نظم و باز نگاه‌داشتن معابر پس از زلزله به‌منظور اطفا حریق، امداد و نجات

خروجی مورد انتظار: آمادگی براى کنترل ترافیک در وضعیت بحران
دستگاه/ های همکار: وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: توسعه فضا‌هاى سبز و باز داخل شهرى براى جلوگیرى از گسترش حریق بین بلوک‌هاى ساختمانی

خروجی مورد انتظار: جلوگیرى از حریق‌هاى بزرگ با ایجاد موانع طبیعی بین بلوک‌هاى شهرى، کاهش آلودگی، ارتقاى کیفیت زندگی شهروندان
دستگاه/ های همکار: سازمان نقشه‌بردارى کشور، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: کنترل تغییر کاربرى‌ها و ساماندهی کاربرى‌هاى خطرناک موجود در کلان‌شهر‌ها (بازار‌ها، انبار‌هاى غیراصولی در مناطق مسکونی و تجارى، مواد شیمیایی ...) جهت پیشگیرى از حریق‌هاى بزرگ شهرى، خصوصاً پس از زلزله

خروجی مورد انتظار: ارتقاى ایمنی کلان‌شهر‌ها در برابر حریق
دستگاه/ های همکار: وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی)، وزارت نیرو، سازمان حفاظت محیط‌زیست، سازمان آتش‌نشانی، وزارت راه و شهرسازى، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: بررسی و تأمین تجهیزات موردنیاز آتش‌نشانی در کلان‌شهر‌ها

خروجی مورد انتظار: تعیین نیاز‌ها و تأمین تجهیزات مقابله با حریق
دستگاه/ های همکار: سازمان آتش‌نشانی، ستاد کل نیرو‌هاى مسلح، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: ساماندهی وضعیت پارکینگ در خیابان‌ها و معابر در کلان‌شهر‌ها به‌منظور جلوگیرى از مسدود شدن معابر و امکان اطفا حریق، امداد و نجات، به‌خصوص پس از زلزله

خروجی مورد انتظار: ارتقاى ایمنی و آسایش و کیفیت زندگی شهروندان
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى (شوراى عالی شهرسازى)
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: کنترل نما‌هاى شهرى و جلوگیرى از نما‌هاى قابل اشتعال خطرناک، مطابق با مقررات ملی

خروجی مورد انتظار: کاهش خطر نما‌هاى قابل اشتعال (خصوصاً در شرایط زلزله)
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى (مرکز تحقیقات راه، مسکن و شهرسازى)، سازمان ملی استاندارد ایران، وزارت علوم، تحقیقات و فناورى، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

هدف 3: پاسخ مؤثر به حوادث و سوانح و بازسازى با مشارکت مردم در تمامی ابعاد کالبدى، اقتصادى، اجتماعی، نهادى و محیط زیستی

جنگل‌ها و مراتع

اقدام اولویت‌دار: استفاده از گروه‌هاى نظامی، بسیجی، جهادى و مردمی

خروجی مورد انتظار: ١٠٠٠ نفر
دستگاه/ های همکار: سازمان حفاظت محیط‌زیست
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

اقدام اولویت‌دار: برنامه‌ریزی براى ارتقاى توان شناسایی به‌موقع حریق

خروجی مورد انتظار: مساعدت در برنامه‌ها، مراقبت و پایش، کشف به‌موقع حریق، کشف آنلاین حریق
دستگاه/ های همکار: سازمان حفاظت محیط‌زیست، سازمان نقشه‌بردارى کشور، وزارت دفاع و پشتیبانی نیرو‌هاى مسلح (سازمان جغرافیایی نیرو‌هاى مسلح)
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه

صنعتی و ساختمان

اقدام اولویت‌دار: توسعه منابع آب جایگزین، ایجاد و تأمین دسترسی به مخازن آب اضطرارى و استفاده از چاه‌ها، قنوات، استخر‌هاى شهرى و ... براى مقابله با حریق‌هاى ناشی از زلزله یا سایر مخاطرات

خروجی مورد انتظار: تأمین منابع آب جایگزین و قابل‌دسترس محلی براى مقابله با حریق‌هاى شهرى
دستگاه/ های همکار: وزارت نیرو (سازمان آب و فاضلاب کشور)
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه