برنامه اقدام مخاطره زلزله_ وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی

برنامه اقدام مخاطره زلزله، مجموعه تكالیف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است که برگرفته از مواد و بندهاى قانون مدیریت بحران و با توجه به حدود وظایف دستگاه‌ها و اقدامات اولویت‌دار است كه اجراى آن‌ها با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح ضرورت دارد. از آنجا كه برنامه ملی كاهش خطر حوادث و سوانح، رویكرد پیشگیرانه در برابر خسارات و تلفات مخاطرات طبیعی و انسان‌ساز را دنبال می‌کند، مجموعه تكالیف و وظایف دستگاه‌های مشمول قانون مدیریت بحران در این برنامه بر همین اساس تدوین گردیده است. ضرورت دارد این موارد كلی مورد توجه كلیه دستگاه‌های اجرایی دولتی و غیردولتی و نهادهاى عمومی قرار گیرد.
تدوین اقدامات، توسط گروه‌های تخصصی تشکیل‌شده در كمیته كاهش خطر حوادث و سوانح صورت گرفته است. هر یك از گروه‌های تخصصی در ارتباط با یك مخاطره خاص به مطالعات قوانین، مقررات، طرح‌ها، برنامه‌ها و دستورالعمل‌های موجود در ارتباط با آن مخاطره پرداخته است و با در نظر گرفتن شرایط كنونی كشور، شرایط هر مخاطره و با توجه به حوزه وظایف و اختیارات دستگاه‌های مختلف موضوع ماده ٢ قانون مدیریت بحران كشور به تدوین اقدام‌های اولویت‌دار پرداخته است. در طول تدوین این اقدام‌ها، تیم‌هاى تخصصی جلسات مشتركی با نماینده‌های دستگاه‌های مختلف برگزار کرده‌اند تا در كنار حصول اطمینان از ضرورت پرداخت به هر اقدام، هماهنگی‌های لازم با دستگاه‌ها در ارتباط با حوزه وظایف و مسئولیت آن‌ها نیز انجام گیرد.
در رخداد مخاطرات، تعدادى از دستگاه‌ها مسئولیت مستقیم اقدام و ارائه خدمات به‌صورت سرویس‌دهی مستقیم دارند و تعدادى دیگر تحت تأثیر مخاطره آسیب‌پذیر هستند. ضرورت دارد با هدف ارائه خدمات به بهره‌برداران و سایر دستگاه‌های نیازمند، تدابیر و اقدامات پیشگیرانه‌ای توسط دستگاه مسئول مورد توجه قرار گیرد. كلیه دستگاه‌های مشمول قانون موظف هستند در برابر كلیه مخاطرات متنوع تهدیدكننده دارایی‌های آن‌ها، اقدامات پیشگیرانه‌ای را با هدف كاهش خطر در حوزه مسئولیتی خود انجام دهند.
در فرایند مدیریت خطر و اتخاذ اقدامات پیشگیرانه با هدف كاهش خطر حوادث و سوانح، تحلیل خطر (شناخت خطرها، شامل ارزیابی مخاطره‌ها و ابعاد آن‌ها، شناخت، تحلیل آسیب‌پذیری‌های محتمل و شناسایی در معرض قرارگیری‌ها) و اقدامات كاهش خطر دو مرحله بنیادین هستند. ضرورت ویژه دارد كه دستگاه‌های مشمول قانون در اتخاذ رویكردها و اجراى اقدامات پیشگیرانه دو مرحله مهم مذكور اهتمام نمایند.
در برنامه اقدام تعدادى از دستگاه‌ها مسئول و تعدادى به عنوان همكار یا پشتیبان تعریف‌شده‌اند. ضرورت دارد كه دستگاه مسئول در تدوین برنامه عملیاتی، در صورت نیاز به همكارى دستگاه دیگر توافق و تفاهم‌های اولیه را انجام داده باشد. در این راستا، سازمان مدیریت بحران كشور مسئولیت هماهنگی و هم‌افزایی فی‌مابین دستگاه‌ها را خواهد داشت. دستگاه مسئول می‌تواند با توجه به تشخیص بالاترین مقاوم مسئول آن دستگاه، کارگروه‌های تخصصی تشكیل داده و با مسئولیت خود نسبت به هماهنگی‌های لازم اقدام نماید. همچنین باید هزینه‌های همكارى و پشتیبانی در ردیف برنامه‌های عملیاتی سالانه دستگاه‌های همكار و پشتیبان لحاظ گردد كه پس از تأیید سازمان مدیریت بحران به سازمان برنامه و بودجه اعلام می‌شود. در ادامه اقدامات اولویت‌دار با مسئولیت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مخاطره زلزله، ارائه شده است.

‌هدف 1: تحقق تصمیم‌سازی، تصمیم‌گیری و سیاست‌گذاری در مدیریت بحران بر مبناى درك صحیح و همه‌جانبه از خطر
اقدام اولویت‌دار: رعایت موارد ‌آئین‌نامه و مقررات مرتبط با زلزله و نظارت بر ساخت آن‌ها در ساخت اماکن مذهبی
خروجی مورد انتظار: ساخت با کیفیت مناسب مساجد
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
دستگاه/ های پشتیبان: خیرین، سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: تدوین برنامه ‌مقاوم‌سازى ساختمان اماکن مذهبی و اتخاذ تمهیدات خروج اضطرارى در مواقع رخداد زلزله‌ها از این اماکن
خروجی مورد انتظار: برنامه‌ریزى ‌مقاوم‌سازى اماکن مذهبی و جلوگیرى از فروریزش آن‌ها در رخداد زلزله
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
دستگاه/ های پشتیبان: خیرین، سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: اجراى ملاحظات راه‌‌های فرار و خروج در حین رخداد زلزله در اماکن مذهبی
خروجی مورد انتظار: کاهش تلفات جانی در اماکن مذهبی - زیارتی بزرگ در زلزله‌‌ها
دستگاه/ های همکار: نهاد‌های تخصصی و مهندسین مشاور
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: ‌مقاوم‌سازى ساختمان اماکن مذهبی
خروجی مورد انتظار: ‌مقاوم‌سازى اماکن مذهبی و جلوگیرى از فروریزش آن‌ها در رخداد زلزله
دستگاه/ های همکار: وزارت راه و شهرسازى، سازمان نظام‌مهندسی ساختمان کشور، بنیاد مسکن انقلاب اسلامی
دستگاه/ های پشتیبان: خیرین، سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: ‌مقاوم‌سازى اماکن زیارتی
خروجی مورد انتظار: کاهش آسیب‌پذیری مراکز زیارتی در برابر زلزله
دستگاه/ های همکار: نهاد‌های تخصصی و شرکت‌‌های مشاور
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

اقدام اولویت‌دار: رعایت ضوابط فنی در ساخت سالن‌های سینما، مراکز هنرى، سالن‌های اجتماعات مرتبط
خروجی مورد انتظار: ساخت ساختمان‌های سینما و سالن‌های هنرى مقاوم
دستگاه/ های همکار: وزارت کشور، نهاد‌های تخصصی و مهندسین مشاور
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان برنامه و بودجه، سازمان مدیریت بحران کشور

‌‌‌‌هدف 2: تحقق جامعه‌محورى مدیریت بحران
اقدام اولویت‌دار: تشویق تهیه‌کنندگان، کارگردانان و هنرمندان عرصه سینما، تئاتر، سریال‌های تلویزیونی به توجه به خطر زلزله در کشور در آثار خود
خروجی مورد انتظار: افزایش آگاهی و حساسیت و سطح توجه عموم مردم به خطر زلزله در کشور و راه‌‌های کاهش خطر آن
دستگاه/ های همکار: سازمان صداوسیمای جمهورى اسلامی ایران
دستگاه/ های پشتیبان: سازمان مدیریت بحران کشور، سازمان برنامه و بودجه